Aston Grubu Araştırması

Aranan Kavram

Aston Grubu Araştırması

Durumsallık Yaklaşımı çerçevesinde yapılan Aston Grubu Araştırması’nda, örgüt yapısına göre değişen çevresel koşullar ile ilişkiyi belirlemek için örgütün geçmişi, mülkiyeti ve kontrolü, büyüklüğü, teknolojisi, yeri ve bağımlılığı gibi çevresel değişkenlerin etkilerinin ele alındığı görülür. Bilimsel yöntemler kullanılarak örgütsel büyüklük üzerine yapılan çok aşamalı araştırmalar arasında yer alır. Aston Grubu Araştırması’nda teknoloji, "iş akış entegrasyonu" olarak tanımlanır. Örgütün büyüklüğü arttıkça biçimlendirilmiş ilişkilere dayanan formel örgüt yapısının belirleyicisi olan ve üretim ve iş akışında önem arz eden teknolojinin örgüt yapısı üzerindeki etkisinin azaldığı vurgulanır.

Günün Kavramı

Fırsat Maliyeti

Örgüt yapılarını anlamak ve örgütsel davranışları incelemek amacıyla Williamson, O. E. tarafından geliştirilen “İşlem Maliyeti Yaklaşımı’nın” odak noktasını oluşturan işlemler ve işlemlerden doğan maliyetler arasında yer alan fırsat maliyetleri; piyasa araştırmalarından doğan maliyetler, sözleşme süreci ile ilgili maliyetler, performansın izlenmesi ile ilgili maliyetler, yasal prosedür maliyetleri vb. olarak ifade edilir.

İşlem, alıcı ile satıcı arasındaki değişimi ifade ederken, işlem maliyetleri değişim sürecinde doğan maliyetleri tanımlamak için kullanılır. İşlem maliyetlerinin, değişimi yapılan malların ve hizmetlerin pazardaki rekabetçi üretim maliyetlerini kapsadığı, üretim maliyetlerinin, örgütün ölçeğine, bilgi ve teknoloji düzeyine bağlı olarak farklılık gösterdiği ifade edilir. Örgütsel iktisat teorisine göre sıralanan maliyetler (piyasa araştırmalarından doğan maliyetler, sözleşme süreci maliyetleri, performansın izlenmesi ile ilgili olan maliyetler, yasal prosedür maliyetleri vb.) arasında yer alan fırsat maliyetlerinin; kaynakların kullanılmasında gösterilen fedakârlık olduğu kabul edilir. Fırsat maliyetlerinin üretim açısından, kaydedilmiş net gelir veya başka bir ifadeyle, üretim kapasitesinin başka bir seçenek için kullanılmasında elde edilebilecek en yüksek gelir düzeyi olarak tanımlandığı görülür.

Bunu Biliyor muydunuz?

Çift Etmen Teorisi

Çift Etmen Teorisi, işgörenlerin işten beklentileri ile etkin ve verimli çalışmalarını sağlayan iş yeri koşullarını araştıran Herzberg, F. tarafından motivasyona, teşvik edici (özendirici) araçlar yönünden yaklaşılarak oluşturulmuştur. İşgörenlerin işe ilişkin tutumlarının başarı ve başarısızlıklarını belirlediklerinin kabulü ile ortaya konulan teori, motivasyon-hijyen teorisi olarak da adlandırılır.
Örgüt içindeki işgörenlerin ihtiyaçlarının, hijyen (sağlık) ve motivasyon (güdüleyici, motive edici) olarak ifade edilen iki grup faktör ile açıklandığı vurgulanır. Örgüt için yaşamsal nitelikte oldukları ve asgari faktörler olarak kabul edildikleri belirtilen hijyen faktörlerinin, iş çevresindeki her türlü öğeyi kapsadığı ifade edilir. Hijyen faktörlerinin; işletme politikaları ve yönetim biçimi, çalışma koşulları, iş güvenliği, ast-üst ilişkileri (yönetici rolü, statü) ve ücret düzeyi (maaş) vb. iş çevresine ilişkin unsurlar bağlı olduğu görülür. İşgörenlerin tatminsizliklerini ortadan kaldırırken tam olarak güdülenmelerini sağlayan güçte olmayan hijyen faktörlerinin yanında, başarma ve psikolojik gelişme ihtiyaçları ile bağlantılı olan motivasyon faktörlerinin devreye girdikleri kabul edilir. İşin doğası ile ilgili olan motivasyon faktörlerinin; tanınma, yetki ve sorumluluk üstlenme, takdir edilme, başarı kazanma, işin çekiciliği, ilerleme ve yükselme (terfi) olanakları vb. olarak ele alındıkları görülür.
Çift Etmen Teorisi’nin kısıtları arasında; işgörenleri motive edici unsurların karmaşıklığı, kişiden kişiye değişiklik göstermeleri başka bir ifade ile tatmin ölçütlerinin yetersizliği ve genelleme yapmak için de kâfi gelmemeleri gerekçeleri ile kullanılan yöntemin sınırlılığı, değerlendirmelerin yorumlardan yola çıkılarak yapılması, iş tatmini ve verimlilik arasındaki ilişkinin yeterince irdelenmemesi yer alır.

Aranan Kavram