Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Fordizm

Fordizm kavramı, motor endüstrisi ile simgeleşmiş belirli bir örgütlenme biçimini ifade etmek için kullanılır. Kitlesel pazara yönelik kitle üretim sistemini anlatmak için kullanılan kavramın içeriğinde, çok miktarda standart ürün üretilmesi, üretilen mallara pazar sağlamak ve işçi sınıfı kültürünün yeniden şekillenmesi konularının yer aldığı görülür. Buna ek olarak, çeşitli endüstri dallarına yayılarak tüketici alışkanlıklarının değişmesine ve yaşam standartlarının yükselmesine yol açan fordizm akımının temsil ettiği zaman dilimine; sendikalaşma, toplu pazarlık, kıdem hakları ve ödeme koşullarını belirleyen anlaşmalar dönemi denildiği ifade edilir. 
Kitlesel üretim ürünü olan malların piyasasının kısıtlı olması sebebi ile bireylerin ürün talep sınırlamalarına yönelik çözümün; çeşitlendirme, uluslararasılaştırma, yoğunlaştırma faaliyetlerini içeren neo fordizm ile sağlandığı görülür. İstihdam seviyesinin azalarak doymuş talep krizinin yaşandığı küresel pazarda, talep durgunlaşması ile yükselen işsizlik sonucu yeni üretim tarzına işaret edilerek post fordizm dönemine girildiği savunulur. Bu bağlamda, örgütlerin; ürünün kendisinde değişim yoluyla veya markalaşma ve reklam verme yöntemleri ile ürünlerini farklılaştırarak onlara değer katmaya çalıştıkları ifade edilir.

Günün Kavramı

Duygusal Emek

Bireyin temel unsur olduğu hizmet sektöründe duyguların yönetilmesinin önem kazanması ile ortaya çıkan duygusal emek kavramı, işin gerektirdiği bazı duyguların paydaşlar tarafından gözlenerek fark edilir biçimde düzenlenmesi ve bu iyileştirmeleri beden diline yansıtmaları olarak tanımlanır. Başka bir ifadeyle duygusal emek, müşterilerini ikna etme, imaj yaratma, beklentilerini karşılama çabası ile ücret karşılığında duygularını bastırarak iş yapmaları olarak açıklanır. 
Hizmet sektörü çalışanlarının müşteri memnuniyetini yükseltmek amacıyla duygusal emek kullandıkları görülür. Zaman içinde farklı bakış açılarıyla incelenen kavramın boyutları arasında; gerçekte hissedilen duyguların gizlenerek rol yapmak şeklinde hareket edildiğini gösteren yüzeysel davranış, sergilenmesi istenen duyguların gerçekten hissedilmeye çalışılması ile rolün içselleştirilmesini sağlayan derin davranış ve rol yapamaya gerek duyulmadan sergilenen samimi davranış olarak sıralanır. 
Duygusal emeği etkileten faktörler arasında; bireysel (cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi vb.) ve örgütsel (otonomi, sosyal destek vb.) faktörler yer alır. Duygusal emeğin bireysel sonuçları arasında; iş verimliliğini arttırması, çatışmayı azaltması yer alırken, çalışanların örgütsel amaçlar doğrultusunda duygularını kontrol etmelerinin farklı boyutlarda stresi arttırdığı kabul edilir. Duygusal emeğin hizmet üreten örgütlerin amaçlarını gerçekleştirmeye katkısı bulunurken, örgüt içinde ve iş çerçevesinde sergilenen duyguların müşteri ilişkilerinde olumsuz algılanması ile işgörenlerin işten ayrılmalarına varan stres kaynaklı sorunları (iş tatminsizliği, tükenmişlik, yabancılaşma vb.) ortaya çıkarabildiği de ifade edilir. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Etnosantrizm

Etnosantrizm, etimolojik olarak Yunancada ulus anlamına gelen “ethnos” ve merkez anlamına gelen “kentron” kelimelerinin birleşiminden oluşur. Hayatın her alanında kendini gösterebilen bir olgu olan etnosantrizm öncelikle, grubun kendi kültürünü ve değerlerini merkeze koyarak diğer kültürleri değerlendirmek için ölçüt olarak kullanması şeklinde açıklanır. Başka bir ifadeyle etnosantrizm, bir grubun etnik kökeni sebebiyle sahip olduğu sosyal ve kültürel özelliklerin diğer grupların sahip olduklarından daha değerli olduğunu düşünmesi olarak ifade edilir. 
Grubun eşsizliği ve grup üyelerinin bağlarının kuvveti üzerinden yapılan değerlendirme ile farklı kültürlere ait grupların, içinde bulunulan grubun standartlarına ve değerlerine göre anlaşılmaya çalışıldığı görülür. Başka bir ifadeyle bireylerin diğerlerini, içinde bulundukları etnik grup veya kültürü merkeze alarak değerlendirmeleri sağlanır. 
Etnosantrizm ile grup üyelerinin üstün gördükleri niteliklerin doğrudan ve açık veya dolaylı ve net olmayan anlatımlarla ifade edilmesi ile ötekilik algısının yaratılarak toplumsal sorunların ortaya çıktığı görülür. Bu bağlamda, toplumsal sorun yaratan etnosantrik davranışlara örnek olarak; grup içi kayırma veya gruplar arası kışkırtma ve tahrik ile beslenen düşmanlık ve nefret sayılabilir. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Kitap Öner