Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Autopoiesis

Kendiliğinden anlamına gelen "auto" ve Klasik Yunanca'daki yaratma eylemi anlamına gelen "poiesis" kelimelerine dayanır. Sistemlerin kendilerini yaratmaları, türetmeleri veya organize etmeleri olarak ifade edilir. Sistemlerin, kendi organizasyonlarından ve gelişimlerinden sorumlu tutulmaları ile kendileri ve geri kalan dünya arasında sınır çizildiğinde kendilerini gerçekleştirmiş olduklarının göründüğünden bahsedilirken, sistemlerin kendilerini sürekli yeniden yaratacaklarına vurgu yapılır.

Günün Kavramı

Eşitlik Teorisi

Motivasyon teorileri arasında süreç teorilerden varsayılan ve Adams, S. J., tarafından geliştirilen Eşitlik Teorisi’ne göre, bireyler, çabalarına karşılık elde ettikleri ödüller ile benzer işi yapan diğer bireylerin çaba-ödül durumlarını karşılaştırırlar. Temelinde adil davranış görme isteği olan teori kapsamında, çabaları ve ödülleri diğer bireylerinkinden az olan bireylerin, dengenin tekrar sağlanması ve eşitsizlik durumunun yarattığı rahatsızlığın giderilmesi için çeşitli yollara başvurdukları ifade edilir. Bireyin, işe olan bireysel katkısını, kendi ödül sistemini veya diğerlerinin çaba ve katkıları ile kendisini karşılaştırdığı bireyin kendisini değiştirmeye çalışırken, bireysel savunma mekanizmasını geliştirerek eşitsizlik durumundan uzaklaşmayı amaçlar. Özetle teori ile anlatılmak istenen, bireylerin tüm alanlarda eşitliği sağlamaya çalışmasıdır.
Dört temel kavrama dayanan teori kapsamında birey, denkliği ya da denksizliği algılayan kişi, öteki birey ise bireyin kendi çaba-ödül ilişkisini karşılaştırdığı diğer kişi ya da gruplar olarak ifade edilir. Örgüt içinde eşitlik durumu arayan bireylerin kendilerine adil davranıldığı duygusunu hissetmenin peşinde oldukları ve bu bağlamda girdi-çıktı hesabı yaparak söz konusu oranın dengeli olmasını bekledikleri belirtilir. Eğitim, zekâ, deneyim, yetenek, beceri, kıdem, yaş, cinsiyet, toplumsal statü vb. şeklinde sayılan girdiler, bireyin işine katkıları olarak ifade edilir. Ücret, yan ödemeler, kıdem tazminatları, ücret dışında sağlanan emeklilik hakları, toplumsal saygınlık vb. bireyin sağladığı hizmetler karşılığında elde ettiği ödüller, çıktılar şeklinde açıklanır. Girdilerin ve çıktıların birey tarafından nasıl algılandıklarına göre değerlendirildikleri vurgulanır.

Bunu Biliyor muydunuz?

Bürokratik Yetki

Weber, M. toplumdaki otoritenin kaynağını ve şekillerini inceleyerek üç tür yetki (geleneksel, karizmatik, bürokratik) üzerinde durmuştur. Bürokratik yetki; uygulanan kuralların yasallığına ve sözü edilen kurallara bağlı olarak yetkiyi kullananların emir verme hakkında sahip olduğu inancına yönelik rasyonel-yasal temeli olan, seçim veya atamayla kazanılan, örgüt içi pozisyondan ötürü verilen meşru yetki olarak tanımlanır. Sözü edilen yetki; yönetimde devamlılık sağlayan yönetsel pozisyondaki işgörenlerin yetenek ve becerilerine göre rasyonel yöntemlerle seçildikleri, üstlere, kapsamının ve sınırlarının kesin olarak belirlendiği yetkilerini kullanmaları için yasal olanak ve araçların sağlandığı bir anlayışı ifade eder. Weber, M., sözü edilen ilkelerle kurulan örgütün tam ayarlı bir makine gibi çalışarak kalıcı bir yönetim yapısına sahip olacağını savunur.

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Popüler Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner