Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Bilişsel Çelişki

Biliş, enformasyonların alınması ve hatırlanması gibi bilgi işlem süreçlerini etkileyen faktörler bütünüdür. Bilişsel çelişki ile bireyin aynı anda birbirinin tersini gerektiren ya da birbiriyle tutarsız iki bilişe sahip olduğunda ortaya çıkan olumsuz bir uyarılma durumu anlatılır. Birey psikolojisi açısından bireyin çelişkileri sürekli sorguladığı, rahatsızlık verdikleri için çelişkilerden yana rahatlamaya çalıştığı ifade edilir. Başka bir ifadeyle bilişsel çelişki, bir tutumun bireyin tutum nesnesine ilişkin inanç, bilgi ve düşüncelerinden oluşan bilişsel öğelerden iki tanesi arasındaki tutarsızlık olarak ifade edilir. 

Günün Kavramı

Durumsallık Yaklaşımı

Çevresel belirsizliğin en önemli unsur olarak kabul edildiği Durumsallık Yaklaşım’ında örgütün çevreyi değiştiremediği, çevredeki değişime yapısında değişiklikler yaparak uyum sağlamaya çalıştığı görülür. Durumsallık Yaklaşımı’nda, örgütü oluşturan alt sistemlerin birbirleriyle ve örgütün tümüyle olan ilişkileri incelenirken, örgütün iç ve dış çevresi ile uyumunun önemi de vurgulanır. Yaklaşımda örgüt yapısının iç ve dış ilişkilere göre şekil alacağı, tüm örgütler için kapsayıcı bir en iyi örgüt yapısının bulunmadığı, her yerde ve koşulda geçerli bir tek örgüt yapısının olmadığı ve en iyinin durumdan duruma değişerek farklı durumlarda farklı örgütlenme biçimlerinin uygulanması gerektiği savunulur.
Durumsallık Yaklaşımı’nda çevresel faktörlerin örgüt tasarımda etkili olduğu ve yapıyı belirleyen etmenlerin teknolojik ve çevresel oldukları kabul edilir. Yaklaşımın ortaya çıkmasında çevresel koşulların örgütlerin yapılarını ve işleyişlerini ne şekilde etkilediklerini belirlemeyi amaçlayan çalışmaların etkisi büyüktür. Örgüt teorisyenlerinin, örgütsel yapı ile örgütün içinde bulunduğu koşullar arasındaki ilişkiyi araştırdıkları ve örgüt çevresi ve yapısı arasındaki ilişkinin tespiti için farklı çevresel koşullarda etkili olan farklı örgüt yapılarının tasarlanmasını önerdikleri anlaşılır. Örgüt yapısını ve işleyişini belirleyen durumsallık faktörlerini içeren örgüt ve teknoloji ile ilgili çalışmaların; Woodward (birim, kitle, süreç üretimi), Thompson, J.’nin (çözümleyici, bağlı, yoğun teknoloji), Perrow, C.’nin (rutin, rutin olmayan işler) olarak sıralandığı, örgüt ve çevre ile ilgili olanların ise; Burns, T.-Stalker, G. M. (mekanik-organik), Lawrence, P.-Lorsch, J. Emery, F.-Trist, E. L. ve Leawitt, H.’nin Elmas Modeli’nin (Diamond Shaped Model) (işler, yapı, teknoloji, insanlar) şeklinde öne çıktıkları görülür.
 

Bunu Biliyor muydunuz?

Çift Döngülü Öğrenme

Argris, C. örgütsel öğrenmeyi tek döngülü ve çift döngülü olarak tanımlar. Çift döngülü öğrenmeyi, davranışı yönlendiren referans sisteminin değişmesi şeklinde ifade eder. 
Çift döngülü öğrenme, hataların belirlenip ortaya çıkarılması ve düzeltilmesi süreci olarak ele alınır. Örgütsel öğrenmenin üretken tarafını oluşturan ve örgütsel yapı ile ilgili olan çift döngülü öğrenme, sorunları derinlemesine inceleyerek, hataların neden kaynaklandığını sorgular. Çift döngülü öğrenme, verilen işi başarmak için gerekli bilginin elde edilmesinden çok verilen işin yeniden düşünülerek, işin başarılmasının faydalı olup olmadığının değerlendirilmesidir. Bağlamın çerçevesini çizen temel varsayımları, inançları ve değerleri sorgulatan çift döngülü öğrenme, temel bir değişimin gerekliliğini anlamaya katkı sağlar.

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner