Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Bilişsel Çelişki Kuramı

Festinger, L. (1957) tarafından geliştirilen kuramda, tutumun bilişsel ve duygusal bileşenlerinin davranışsal bileşenlerden etkilendiği ve bireyin değişik bir davranışta bulunduğunda tutumunun değiştiği vurgulanır. Başka bir ifadeyle, Bilişsel Çelişki Kuramı, bireylerin tutumlarını değiştirmenin yolunun davranışlarını değiştirmekten geçtiğini ortaya koyar. Düşük çelişki ve uyumsuzluk düzeyinde, durağan ve kararlı bir denge durumu içinde yaşamayı isteyen bireylerin, çelişki yaratan bilişlerden, duygu ve davranışlardan kaçındıkları, biliş öğeleri arasında bir tutarlılık oluşturmaya ve mevcut tutarlılığı korumaya çalıştıkları belirtilir. Tutum değişim sürecinin anlatıldığı kuramda bireylerin temel eğilimi olarak, bilişsel tutarlılığı olabildiğince sağlamak ve korumak ifade edilir. 
Çelişkiyi azaltmaya yönelik bilişsel öğeler değişmediğinde veya bilişsel öğelerin yenileri ortaya çıktığında, çelişki ve tutarsızlıkla kalamayan bireylerin tutarlılığı destekleyen ve bilişsel sonuçları olan davranışlara yöneldikleri görülür. Çelişkinin kaynağına göre bilişsel tutarlılık, çelişki yaratan unsurun değiştirilmesi ile sağlanır. Çelişen öğelerin sayısının azaltılırken uyuşan öğelerin sayısının arttırılması, çelişen öğelerin öneminin azaltılmasının yanında uyuşan öğelerin öneminin arttırılması veya her iki yolun birlikte kullanılması ile bilişsel çelişkinin azaltılmaya veya indirgenmeye çalışıldığı anlaşılır. Başka bir ifadeyle, tutumlara ters düşen davranışlarda bulunmanın bilişsel çelişkiye neden olduğu, çelişkinin büyüklüğüne bağlı olarak çelişkiyi; “çelişkiye neden olan davranışı geri çekerek, çelişkinin önemli olmadığını kabullenerek veya tutumları davranış doğrultusunda değiştirerek” azaltmanın mümkün olduğu anlatılır. 

Günün Kavramı

Blau, P. M.

Blau, P. M.'nin, toplumsal gruplar ile örgütlenmeler ve ilişkileri konularında araştırmaları bulunur. Bütünün, kendini oluşturan parçaların toplamından büyük olduğunu ifade eden Blau, P. M., yapının (bütünün) unsurları arasındaki ilişkilerin süreçleri oluşturduğunu ve süreçlerin unsurlar arasındaki etkileşimlerle geliştiklerini belirtir. Bu bağlamda, Blau, P. M.’nin araştırmalarında karmaşık yapıları ve örgütlenmeleri yaratan temel süreçleri açıklamaya çalıştığı anlaşılır. Blau, P. M.’nin grupların oluşum, bağlantı, entegrasyon, farklılaşma, karşıtlık, çatışma ve düzensizlik anlayışlarını, karmaşık toplumsal yapılarda gelişen güçler şeklinde yorumladığı görülür. Blau, P. M., bürokratik örgütlerin, operasyonel süreçlerinde ortaya çıkan problemleri öngörebilmeleri ve örgütsel etkinliğin devamlılığını sağlayabilmeleri için esnekliğe ihtiyaç duyduklarını ortaya koyar.

Bunu Biliyor muydunuz?

Beyin Fırtınası

Beyin fırtınası, grup üyelerinin, bir konu ile ilgili üretilen her türlü düşünceye araştırarak yaklaşmaları ve eleştirilerini, grubun tüm üyelerinin düşüncelerinin paylaşılmasına kadar erteleyerek, konuya yönelik mümkün olan en fazla sayıda farklı bakış açısı elde etmeleri olarak ifade edilir. Fikir yaratma süreci olarak kabul edilen beyin fırtınası, tüm seçeneklerin herhangi bir engelleme ve eleştiri olmadan özgürce öne sürülmesini teşvik eden bir uygulamadır. Genellikle bir masa etrafında bir araya gelinen beyin fırtınası grubunda ve grup lideri tarafından karar alınacak konu ile ilgili tanımlamanın yapılmasını takiben, konu hakkında fikirler geliştirilmeye başlanır. Bu süreç konunun eleştiriye izin verilmeden, en uç fikirlerin dahi duyulması sağlanarak çok sayıda fikir üretilmesini içerir. Grup lideri tarafından not edilen tüm fikirler grup üyeleri tarafından özgürce tartışılarak uygulama sonunda, oy birliği veya oy çokluğu ile seçilen fikir grubun ortak kararı olarak kabul edilir. Beyin fırtınası, her türlü soruna yeni ve yaratıcı çözümler getirmeyi sağlayan bir yöntem olarak vurgulanır.
Osborn, A. F.’a göre (1961) beyin fırtınası, belirli bir konuda çözüm arayışına yönelik yapılan grup tartışmasında yaratıcılığı arttırmak için kullanılan yöntemlerden biri olarak belirtilir. Çözüm önerisinin arttırılması ile söz konusu probleme ilişkin en uygun çözümü bulma olasılığının arttığına inanılmaktadır. 
Grup olarak çözüm üretme kapasitesinin yüksek olması inancı ile grup üyelerinin yaratılan farklı fikirlerden etkilenmeleri, üretilen fikirlerin grup üyelerinin mülkiyetinde olması ile sağlanan motivasyonun gruba olumlu yansıması beyin fırtınasının örgütsel verimliliği arttırdığına işaret eden göstergeler arasındadır. Beyin fırtınası, grup karar alma süreçlerinde, eleştiri olmadan fikir üretmeyi ve geliştirmeyi özendirerek, söz konusu üretilen fikirlerin iyileştirilerek sosyal etkileşimin sağlanmasına da katkı sağlar.
 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner