Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Durumsallık Yaklaşımı

Çevresel belirsizliğin en önemli unsur olarak kabul edildiği Durumsallık Yaklaşım’ında örgütün çevreyi değiştiremediği, çevredeki değişime yapısında değişiklikler yaparak uyum sağlamaya çalıştığı görülür. Durumsallık Yaklaşımı’nda, örgütü oluşturan alt sistemlerin birbirleriyle ve örgütün tümüyle olan ilişkileri incelenirken, örgütün iç ve dış çevresi ile uyumunun önemi de vurgulanır. Yaklaşımda örgüt yapısının iç ve dış ilişkilere göre şekil alacağı, tüm örgütler için kapsayıcı bir en iyi örgüt yapısının bulunmadığı, her yerde ve koşulda geçerli bir tek örgüt yapısının olmadığı ve en iyinin durumdan duruma değişerek farklı durumlarda farklı örgütlenme biçimlerinin uygulanması gerektiği savunulur.
Durumsallık Yaklaşımı’nda çevresel faktörlerin örgüt tasarımda etkili olduğu ve yapıyı belirleyen etmenlerin teknolojik ve çevresel oldukları kabul edilir. Yaklaşımın ortaya çıkmasında çevresel koşulların örgütlerin yapılarını ve işleyişlerini ne şekilde etkilediklerini belirlemeyi amaçlayan çalışmaların etkisi büyüktür. Örgüt teorisyenlerinin, örgütsel yapı ile örgütün içinde bulunduğu koşullar arasındaki ilişkiyi araştırdıkları ve örgüt çevresi ve yapısı arasındaki ilişkinin tespiti için farklı çevresel koşullarda etkili olan farklı örgüt yapılarının tasarlanmasını önerdikleri anlaşılır. Örgüt yapısını ve işleyişini belirleyen durumsallık faktörlerini içeren örgüt ve teknoloji ile ilgili çalışmaların; Woodward (birim, kitle, süreç üretimi), Thompson, J.’nin (çözümleyici, bağlı, yoğun teknoloji), Perrow, C.’nin (rutin, rutin olmayan işler) olarak sıralandığı, örgüt ve çevre ile ilgili olanların ise; Burns, T.-Stalker, G. M. (mekanik-organik), Lawrence, P.-Lorsch, J. Emery, F.-Trist, E. L. ve Leawitt, H.’nin Elmas Modeli’nin (Diamond Shaped Model) (işler, yapı, teknoloji, insanlar) şeklinde öne çıktıkları görülür.
 

Günün Kavramı

Demir Kafes

Bürokratik örgüt modeli, kurallar ve yasalara dayalı, rasyonel olarak işleyen, etkinlik ve verimliliğin maksimum ölçülerde gözetildiği örgüt modelidir. Buna ek olarak, sözü edilen modelin etkin hizmet üretmekle birlikte, bireysel yaratıcılık, özgürlük ve özerklik konularına yer vermeyen bir mekanizma olduğu vurgulanır. 
Bürokratik örgüt modelinde görev alanların örgütlenme gücünün kurbanı haline gelerek otomatik davranışlarının artması sonucu birey için olduğu kadar toplum için de bir “demir kafes” oluştuğu ifade edilir. Bürokrasiyi ideal bir yönetim aracı olarak tanımlayan Weber, M., gücün tek elde toplandığı bürokratik yapılarda görev alanların makinenin dişlileri gibi görünmeleri nedeni ile bir nevi “demir kafese” hapsedildiklerini belirtir. Başka bir ifadeyle, içinde görev alanlar açısından bürokrasinin demir kafesi andırdığı anlatılır. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Chandler A.

Chandler A.’a göre örgüt stratejisi geliştikçe örgüt yapısının gelişmesi mümkün olur. Örgütün kaynakları ve çevresi ile olan ilişkisinin örgütün yapısını etkilediği belirtir. Stratejinin yapıyı belirlemesi veya şekillendirmesi görüşü ile Chandler A. örgüt stratejisi ve yapısının uyumlu hale getirilmesinin önemini ortaya koyar. Buna ek olarak, stratejinin oluşturulmasını takip eden süreçte uygulanmasını sağlamak için örgütün sahip olduğu kaynaklar, insan gücü ve yapısı arasındaki uyumun tesis edilmesinin örgütsel verimlilik açısından gerekli olduğunu ileri sürer. Chandler A. çeşitlenen örgütler nedeniyle uygun örgüt yapısına göre örgütsel verimlilik sağlanacağına vurgu yapar. 
Chandler A. örgüt stratejisindeki değişikliğin örgütün yapısında değişikliğe neden olduğunu ifade eder. Örgütsel strateji ve yapı arasındaki uyumun, örgütün çevresi ile olan ilişkilerini kolaylaştırdığını belirtir. Çevresel değişimin, örgüte yapısında ihtiyaç duyduğu bir değişim olarak yansıdığını ifade eden Chandler A.’nın stratejik yönetimin temellerinin atılmasında büyük katkıları bulunur. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner