Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Epistemoloji

Episteme, belirli bir tarihsel dönem içinde, bilmenin egemen olduğu biçim ve yöntemler ile oluşan bilginin formu ya da bilginin düzeyi anlamına gelir. Epistemoloji, yunanca “episteme” bilgi veya bilme ve söz, akıl, bilim, açıklama, teori anlamlarında olan “logos” sözcüklerinin birleşimini içerir. Bilgi kuramı olarak adlandırılan epistemoloji; bilginin var olup olmadığı, doğruluğu, ne olduğu, nasıl elde edildiği, bilginin ve bilmenin sınırlarının ne olduğuna ilişkin sorulara yanıt arayan özetle bilindiği düşünülen şeylerin nasıl bilindiğini sorgulayan bir felsefe dalıdır. Bilginin nasıl yönlendirildiği ve gerekçelendirildiğine odaklanan epistemoloji, dünyada ne olup bittiğinin nesnel veya tarafsız olarak bilinip bilinemeyeceğini ve gerekli kanıtların toplanmasının gerekip gerekmediği konularını gündeme getirir. Epistemolojik konular, bilme eyleminin nasıl gerçekleştiği ve doğruluğun nasıl tespit edildiği, incelenen olgulara ait iddiaların bilinmesini sağlayanın ne olduğu konularının yanında bilimin merkezinde yer alırlar.

Günün Kavramı

Amaç Belirleme Teorisi

Özel ve zor hedeflerin geribildirim ile daha yüksek performansa yol açtığını öne süren teoridir. Locke, E. tarafından geliştirilen motivasyon teorisinde, davranışın temel nedeninin, bireyin bilinçli amaçlarında ve niyetlerinde olduğu öne sürülür. Teori, bireylerin kendileri için belirledikleri amaçların ulaşılabilirliği ile ilgilidir. Modelin ağırlık noktası,  özendiriciler-amaç-iş başarımı ilişkisidir. Modelin önermeleri arasında; bireyin kendisi için koyduğu amaçların büyük ölçüde kendi davranışını yönlendirmesi, dışarıdan verilen özendiricilerin, bireyin amaç ve niyetlerini etkileyerek iş başarımı üzerinde etkili olması ve bireyin kendi çalışmalarına katılma olanağı ile çalışma veriminin artacağına inanılması sayılır. İş başarımını etkileyen en önemli etmenler amaçlar ve niyetler olarak kabul edilir. Amacı belirlemede; amacın belirgin olması, amacın iddialı olması (amacın güçlüğü), amacın kişi tarafından benimsenmesi (amaca bağlanma) ve amaca ne kadar ulaşıldığının bildirilmesi (geribildirim) önem arz eder. Amaç belirlemeye katılan bireyin daha fazla çalışacağına inanılır. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Durumsallık Yaklaşımı

Çevresel belirsizliğin en önemli unsur olarak kabul edildiği Durumsallık Yaklaşım’ında örgütün çevreyi değiştiremediği, çevredeki değişime yapısında değişiklikler yaparak uyum sağlamaya çalıştığı görülür. Durumsallık Yaklaşımı’nda, örgütü oluşturan alt sistemlerin birbirleriyle ve örgütün tümüyle olan ilişkileri incelenirken, örgütün iç ve dış çevresi ile uyumunun önemi de vurgulanır. Yaklaşımda örgüt yapısının iç ve dış ilişkilere göre şekil alacağı, tüm örgütler için kapsayıcı bir en iyi örgüt yapısının bulunmadığı, her yerde ve koşulda geçerli bir tek örgüt yapısının olmadığı ve en iyinin durumdan duruma değişerek farklı durumlarda farklı örgütlenme biçimlerinin uygulanması gerektiği savunulur.
Durumsallık Yaklaşımı’nda çevresel faktörlerin örgüt tasarımda etkili olduğu ve yapıyı belirleyen etmenlerin teknolojik ve çevresel oldukları kabul edilir. Yaklaşımın ortaya çıkmasında çevresel koşulların örgütlerin yapılarını ve işleyişlerini ne şekilde etkilediklerini belirlemeyi amaçlayan çalışmaların etkisi büyüktür. Örgüt teorisyenlerinin, örgütsel yapı ile örgütün içinde bulunduğu koşullar arasındaki ilişkiyi araştırdıkları ve örgüt çevresi ve yapısı arasındaki ilişkinin tespiti için farklı çevresel koşullarda etkili olan farklı örgüt yapılarının tasarlanmasını önerdikleri anlaşılır. Örgüt yapısını ve işleyişini belirleyen durumsallık faktörlerini içeren örgüt ve teknoloji ile ilgili çalışmaların; Woodward (birim, kitle, süreç üretimi), Thompson, J.’nin (çözümleyici, bağlı, yoğun teknoloji), Perrow, C.’nin (rutin, rutin olmayan işler) olarak sıralandığı, örgüt ve çevre ile ilgili olanların ise; Burns, T.-Stalker, G. M. (mekanik-organik), Lawrence, P.-Lorsch, J. Emery, F.-Trist, E. L. ve Leawitt, H.’nin Elmas Modeli’nin (Diamond Shaped Model) (işler, yapı, teknoloji, insanlar) şeklinde öne çıktıkları görülür.
 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner