Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Beklenti Kuramı

Motivasyon teorilerinden, bireylerin nasıl güdülendiklerinin bulunmaya çalışıldığı “süreç kuramları” arasında yer alır. Bireylerin performanslarını yükseltmek için sarf ettikleri çaba ve elde edecekleri ödüle verdikleri değer ile ödüle ulaşma ihtimalini algılamaları olarak tanımlanan teoridir. Teoride bir davranış eğiliminin, davranışın sonucuna ilişkin beklentisine ve sonucun birey için çekiciliğine bağlı olduğu anlatılır. Bireyler, olumlu bir performans değerleme elde edeceklerini bildiklerinde, yüksek düzeyde çaba göstererek ve olumlu performanslarına yönelik olarak, bireysel hedeflerini tatmin edici ödüllerin sahibi olurlar. Vroom, A. V. H. ‘un (1964) oluşturduğu motivasyon teorisinde, bireysel davranış, davranışın sonuçlarının algılanan değerine (valans, çekicilik) göre açıklanır. Bireyler, hedeflerine ulaşmak için performans-ödül hesabını yaparak, bilinçli bir şekilde tercihlerini yaparlar. Modelde, çabanın sonucunda performansa ulaşmak “beklenti”, performansın bireye ödül getirmesi “araçsallık”, ödülün bireyin gözündeki değeri “çekicilik” kavramları ile açıklanır. Beklenti Teorisi, bireylerin işlerinde güdülenmeme sebeplerini ortaya koyar. Her bireyin güdülenmesini açıklayacak evrensel ilkeleri belirlemenin olanaklı olmadığını ifade eden Vroom, A. V. H.’un oluşturduğu teoriyi Porter, L. W. ve Lawler, E. E. geliştirirler. Harcanan çabanın doğrudan performansı yönlendirmediğini ifade eden Porter, L. W. ve Lawler,  E. E. çaba ve performans arasına; bireyin “kişisel beceri ve özelliklerini”, “rol algısını” ve “içsel ve dışsal ödüllerinin doğasını (bireyin kendi veya işyeri kaynaklı ödüller)” dahil ederek, söz konusu değişkenlerin daha iyi performansı sağladıklarını savunurlar. 
 

Günün Kavramı

Atıfsal Yanlılık

Gözlenen bir davranışın, iç veya dış nedenlere atfedilmesinde ortaya çıkan hatalar ve çarpıtmalar olarak açıklanır. Davranışın nedenleri ile ilgili bilgiyi, örnekleme ya da sürece tabi tutma aşamasındaki sistematik bozukluklardır. Bahsedilen yanlılık kavramı ile bireylerin günlük yaşamlarında yaptıkları istatistik veya mantık gibi normatif modellerin dışına taşan yargı sapmaları anlatılmak istenilir.
Enformasyonların değerlendirilmesinde yanlılıkların devreye girmesi ile hatalı sonuçların ortaya çıkabildiği görülür. Doğru ve işe yarar bilgi ile akılcı düşünceye ulaşılırken, kestirme yollara başvurarak az sarf edilen bilişsel enerji ile eksik bilgilere dayanarak alınan kararlar yanılgılara düşülmesine neden olur. Stratejilerle basitleştirilen karmaşık problemlerde kullanılan bilgilerin bilişsel kapasitenin zorlanmaması ile göz ardı edilmesi, mükemmel olmayan bir seçeneğin problemin çözümü için yeterli görülmesine yol açar. Bu bağlamda, kestirme yolların yanılgılara ve hatalara neden oldukları kabul edilerek, bilişsel sınırların farkına varılması beklenir.

Bunu Biliyor muydunuz?

Dogmatizm

Dogmatizm, doğruluğu kanıtlanmadan kabul edilen ve bir ideolojinin temelini oluşturan bir önerme olarak ifade edilir. Bireyin sahip olduğu inançların birey için mutlak olması “dogma” sözü edilen inançlara katı bir şekilde bağlanması “dogmatizm” ile anlatılır. Başka bir ifadeyle, dogma itiraz kabul etmeyen önerme olarak nitelendirilirken, bireylerin dünya ile ilişkilerindeki zihinsel katılık dogmatizm olarak tanımlanır. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner