Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Belirsizlik

Modernitenin bir ürünü olan belirsizlik (müphemlik), örgütün karar vericilerinin çevresel faktörler hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları veya örgütsel soruna yönelik geliştirilen yanıtla ilişkili belirli bir öznel bilgiden yoksun kalmaları durumu şeklinde ortaya çıkar. Örgütsel sorunun çözümü için gerekli olan bilgi ile sahip olunan bilgi arasındaki sapma, belirsizliğin seviyesini ifade etmek için kullanılır. Örgütlerin faaliyet alanları için ihtiyaç duydukları düzenli ve etkili kaynak akışına engel teşkil eden belirsizlik faktörleri arasında; çevresel karmaşıklık, çevresel dinamizm ve çevresel güçlülük yer alır. Sözü edilen belirsizlik faktörlerinin artışına bağlı olarak belirsizlik seviyesinin arttığı görülür. Planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim fonksiyonlarının ön planda olduğu örgütler için belirsizliğe karşı yanıt verebilir olunarak ihtiyaç duyulan çözüm alternatiflerinin üretilmesinden örgütsel performansın olumsuz etkilendiği kabul edilir. 

Günün Kavramı

Belirsizlikten Kaçınma

Hofstede, G. 1967-1973 yılları arasında kültürel farklılıkları ortaya koymak amacıyla yürüttüğü çalışmasında, örgütün işgörenleri arasında işe yönelik geliştirdikleri değer ve tutum değişiklerinin tek kaynağı olara ulusal kültür farklılığını ortaya koymuştur. Çalışmanın 4 boyutundan (bireycilik/toplulukçuluk, güç mesafesi, belirsizlikten kaçınma, erillik/dişilik, zaman yönetimi) biri olan belirsizlikten kaçınma ile belirsizlik durumlarında, bireylerin ait oldukları kültür çerçevesinde sergiledikleri tutumlar açıklanmaya çalışılır. Sözü edilen boyut, bir kültürel gruba ait bireylerin belirsizlikten ne derece etkilendikleri ve kesinlik içeren inançları ne derece destekledikleri ile ilgilidir. Belirsizlikten kaçınan yapıya sahip olunması, bireylerin örgüt faaliyetleri açısından harekete geçme durumlarında belirsizlikten çekinerek tercihlerini sağlamcılık yönünde kullanmalarına sebep olur. Başka bir deyişle, belirsizlikten kaçınma, toplumun belirsizlik ve bilinmeyeni kabullenme derecesini ifade eder. Belirsiz ortamlarda rahat yaşayabilen toplumların, belirsizlikleri tehdit unsuru olarak algılamayarak, belirsizlikten kaçınan toplumlara kıyasla belirsizliği daha rahat tolere ettiklerinin saptandığı belirtilir. Belirsizlikten kaçınan toplumların stabiliteyi sağlamak için formal kurallara ihtiyaç duyarak, farklı düşünce üreten ve davranış sergileyenlere karşı daha az toleranslı oldukları ve görece daha fazla duygusallık sergiledikleri ifade edilir. Belirsizlikten kaçınmanın yüksek olduğu toplumlarda; kaygı düzeyi, iş stresi yüksek olan, değişime tepki duyan, fazla risk üstlenmeyen ve hırstan bağımsız olarak rekabetten uzak duran bireylerin olmaları beklenir. Belirsizlikten kaçınan bireylerin gelecekte oluşabilecek tehlikelere karşı, asgari zararı düşünerek önlemleri önceden aldıkları ve bu yöntemle riskten kaçındıkları görülür. Söz konusu bireylerin yazılı anlaşmaları verilen sözlerden daha fazla tercih ettikleri ifade edilir.  Belirsizlikten kaçınmanın düşük olduğu toplumlarda; belirsizliğin tehdit olarak görülmediği, rekabet ortamında risk alınarak hırsla çalışmak gibi unsurların ön planda tutularak, iş stres ve kaygı düzeylerinin düşük olduğu savunulur.

Bunu Biliyor muydunuz?

Entropi

Entropi, düzensizlik, belirsizlik, kaos, karmaşıklık, örgütlenememe, iletişimsizlik, denge ve enerji kaybı sonucu, sistem olarak ifade edilen bütünde, faaliyetlerin durması yönünde yaşanan bir eğilimi anlatmak için kullanılır. 
Niteliği ve büyüklüğünden bağımsız olarak tüm sistemlerde entropi eğilimi olduğu vurgulanır. Örgütsel enerjinin öğeler arasındaki etkileşimi ile ortaya çıkan örgütsel faaliyetlerde entropi görülür. Enerji dönüşümünü içeren ekonomik, politik, ekolojik ve yönetsel faaliyetlerin entropi ile ilişkilendirilmelerinin doğru yorumlanmalarını sağladığı ifade edilir.
Entropi kapalı sistemlerde kuvvetli ve belirli bir süre sonunda sistemi durduran en önemli faktör olarak ele alınırken, açık sistemlerde durdurulabilir niteliğe sahip olarak kabul edilir. Bu bağlamda, dengeli durumlarını koruma özellikleri olan açık sistemler, entropinin etkilerini yok edici veya zayıflatıcı yönde dış çevreleri ile ilişkilerini geliştirmeye yönelik faaliyetlerde (teknolojilerini yenileme, süreçlerini iyileştirme, farklı ürünler tasarlama, insan kaynaklarını eğitme vb.) bulunarak yarattıkları “negatif entropi” (negentropi) ile yaşamlarını sürdürürler.
Biyolojik bir sistemde “maksimum entropi” ölüm ile anlatılırken, sosyal sistemlerde düzensizlik ve dağılma anlamında kullanılır. Toplumsal düzensizlik nedeniyle faydaya dönüştürülemeden tüketilen sosyal enerji “sosyal entropi” olarak ifade edilir. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner