Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Fayol, H.

Organizasyon ve yönetim olgusunun kapsamlı olarak incelendiği Yönetim Süreci Yaklaşımı’nın Fayol, H. ile başladığı ifade edilir. Yönetebilmenin ayrı bir yetenek ve teknik olduğuna inanan Fayol, H., yöneticilerin fiziksel, fikirsel ve genel kültür yetenekleri, moral özellikleri, özel eğitim ve denetim nitelikleri bağlamında değerlendirme yaptıklarını ve sözü edilen değerlendirme sonucunda, organizasyonun alt basamaklarında yer alanların fiziksel, üst basamaklarda olanların ise fikirsel yeteneklere ihtiyaç duyduklarını ortaya koyar.
Fayol, H.’nin teori geliştirmek yerine yönetim pratiğine fayda sağlamayı amaçlayan modeller sunarak, üst düzey yönetimle ilişkili bir yönetim anlayışı geliştirmeye ilgi duyduğu anlaşılır. Örgütün temel işlevlerini göz önünde bulunduran Fayol, H.’nin, örgüt üst düzey yönetiminin; tahmin, planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol gibi kilit aktivitelerden sorumlu olduğunu belirttiği görülür. 
Fayol, H.’nin örgütün tamamını ele alarak, iyi bir örgüt tasarımı ve yönetim ilkeleri (işbölümü, yetki ve sorumluluk eşitliği, yönetim birliği, merkezileşme, hiyerarşi, emir-komuta birliği, disiplin, hakkaniyet, ücretlendirme, genel çıkarların bireysel çıkarlardan üstün olması, düzen, iş güvenliğinde denge, inisiyatif, moral güç) üzerinde durduğu görülür. Fayol, H.’ye göre bir örgütteki faaliyetler; “teknik, ticari, mali, muhasebe ve güvenlik faaliyetleri olarak sıralanırken, yönetimsel faaliyetlerin örgütün üyeleri aracılığıyla gerçekleştirilir.

Günün Kavramı

Fayol Köprüsü

Fayol, H.’nin ortaya koyduğu örgüt yapısı ile ilgili olan yönetim ilkelerinden en üst yönetim kademesinden en alt kademeye kadar uzanan komuta zincirini ifade etmek için kullanılan hiyerarşinin, iletişim ve haberleşmede kumanda zincirinin aksamaması için kurulan iskele tahtaları ile birlikte paralel şekilde oluşturulması “Fayol Köprüsü” olarak ifade edilir.
Fayol, H.’ye göre hiyerarşi, haberleşme ve diğer ilişkilerin de takip edildiği en üst yönetim kademesinden en alta doğru kurulan kumanda zinciri olarak ifade edilir. Örgüt büyüklüğüne göre değişen örgüt içi iletişimin hızına bağlı olarak sözü edilen hiyerarşinin, aynı kademedeki işgörenlerin, kendi üstleri ile kurdukları iletişimden ayrı olarak doğrudan birbirleri ile iletişim kurabilmelerini içerdiği belirtilir. Örneğin, yazılı iletişimin karşılıklı görüşmelerle tamamlanarak, düşünce alışverişine elverişli ortamın oluşturulmasının işgörenlerin örgüt ile uyumlanmasına fayda sağladığı savunulur. Bu bağlamda, Fayol, H.’nin örgüt içindeki hiyerarşinin ihtiyaç dahilinde genişletilebileceğini ifade ederek, örgüt içi yatay iletişim mantığını “Fayol Köprüsü” ile anlattığı görülür.

Bunu Biliyor muydunuz?

Entropi

Entropi, düzensizlik, belirsizlik, kaos, karmaşıklık, örgütlenememe, iletişimsizlik, denge ve enerji kaybı sonucu, sistem olarak ifade edilen bütünde, faaliyetlerin durması yönünde yaşanan bir eğilimi anlatmak için kullanılır. 
Niteliği ve büyüklüğünden bağımsız olarak tüm sistemlerde entropi eğilimi olduğu vurgulanır. Örgütsel enerjinin öğeler arasındaki etkileşimi ile ortaya çıkan örgütsel faaliyetlerde entropi görülür. Enerji dönüşümünü içeren ekonomik, politik, ekolojik ve yönetsel faaliyetlerin entropi ile ilişkilendirilmelerinin doğru yorumlanmalarını sağladığı ifade edilir.
Entropi kapalı sistemlerde kuvvetli ve belirli bir süre sonunda sistemi durduran en önemli faktör olarak ele alınırken, açık sistemlerde durdurulabilir niteliğe sahip olarak kabul edilir. Bu bağlamda, dengeli durumlarını koruma özellikleri olan açık sistemler, entropinin etkilerini yok edici veya zayıflatıcı yönde dış çevreleri ile ilişkilerini geliştirmeye yönelik faaliyetlerde (teknolojilerini yenileme, süreçlerini iyileştirme, farklı ürünler tasarlama, insan kaynaklarını eğitme vb.) bulunarak yarattıkları “negatif entropi” (negentropi) ile yaşamlarını sürdürürler.
Biyolojik bir sistemde “maksimum entropi” ölüm ile anlatılırken, sosyal sistemlerde düzensizlik ve dağılma anlamında kullanılır. Toplumsal düzensizlik nedeniyle faydaya dönüştürülemeden tüketilen sosyal enerji “sosyal entropi” olarak ifade edilir. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner