Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Fırsat Maliyeti

Örgüt yapılarını anlamak ve örgütsel davranışları incelemek amacıyla Williamson, O. E. tarafından geliştirilen “İşlem Maliyeti Yaklaşımı’nın” odak noktasını oluşturan işlemler ve işlemlerden doğan maliyetler arasında yer alan fırsat maliyetleri; piyasa araştırmalarından doğan maliyetler, sözleşme süreci ile ilgili maliyetler, performansın izlenmesi ile ilgili maliyetler, yasal prosedür maliyetleri vb. olarak ifade edilir.

İşlem, alıcı ile satıcı arasındaki değişimi ifade ederken, işlem maliyetleri değişim sürecinde doğan maliyetleri tanımlamak için kullanılır. İşlem maliyetlerinin, değişimi yapılan malların ve hizmetlerin pazardaki rekabetçi üretim maliyetlerini kapsadığı, üretim maliyetlerinin, örgütün ölçeğine, bilgi ve teknoloji düzeyine bağlı olarak farklılık gösterdiği ifade edilir. Örgütsel iktisat teorisine göre sıralanan maliyetler (piyasa araştırmalarından doğan maliyetler, sözleşme süreci maliyetleri, performansın izlenmesi ile ilgili olan maliyetler, yasal prosedür maliyetleri vb.) arasında yer alan fırsat maliyetlerinin; kaynakların kullanılmasında gösterilen fedakârlık olduğu kabul edilir. Fırsat maliyetlerinin üretim açısından, kaydedilmiş net gelir veya başka bir ifadeyle, üretim kapasitesinin başka bir seçenek için kullanılmasında elde edilebilecek en yüksek gelir düzeyi olarak tanımlandığı görülür. 

 

Günün Kavramı

Esnek Uzmanlaşma

Esnek uzmanlaşma kavramı, Piore, M. ve Sabel, C. F. ve Hirst, P. ve Zeitlin, J.’nin çalışmalarına dayandırılır. Kitle üretiminin yerini yeni bir üretim paradigmasına bıraktığının ileri sürüldüğü sözü edilen çalışmalarda yeni üretim modeli olarak esnek uzmanlaşma kavramının ifade edildiği anlaşılır. Piore, M. ve Sabel, C. F.’ye göre esnek uzmanlaşmanın yeni bir üretim paradigması olmasının yanında bireyin yabancılaşmasının giderilmesine katkı sağladığı vurgulanır. Postfordist dönemde makinenin bireyin kontrolüne girmesi ile bireyin entelektüel ve fiziksel kapasitesinde gelişim yaşanmasının, başka bir ifadeyle, gelişen teknoloji ile farklılaşan taleplerin karşılanması için insan kaynağının yeniden yapılanmasının esnek uzmanlaşma ile sağlandığı ifade edilir.
Esnek uzmanlaşmanın olduğu örgütlerde, rekabet avantajı sağlamak amacıyla farklılaşmış piyasalar için farklı üretimleri yapmaya uygun işgücü istihdamının sağlanması ile değişen tüketim taleplerine yanıt verilir.
Çağdaş Yönetim Yaklaşımları'nda örgütlenmenin postfordizm ve esnek uzmanlaşma ile ilişkilendirildiği görülür. Postfordizm; tüketim taleplerinin esnek üretim ile sağlandığı, işgücü açısından ve makineleşmede esnek uzmanlaşmanın benimsendiği, bilgi ve iletişim teknolojilerinin esneklikle kullanıldığı bir üretim yaklaşımı olarak kabul edilir. Postfordist dönemin ve esnek uzmanlaşmanın özellikleri olarak; esnek ve yatay yapılar, niş pazarlar, yetenekli işgücü, yaratıcılık ve inovasyona yönelim, artan tüketim, örgütlenme, iş yapma ve işe alım süreçlerinin yeniden yapılanmaları sıralanabilir. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Esnek Uzmanlaşma

Esnek uzmanlaşma kavramı, Piore, M. ve Sabel, C. F. ve Hirst, P. ve Zeitlin, J.’nin çalışmalarına dayandırılır. Kitle üretiminin yerini yeni bir üretim paradigmasına bıraktığının ileri sürüldüğü sözü edilen çalışmalarda yeni üretim modeli olarak esnek uzmanlaşma kavramının ifade edildiği anlaşılır. Piore, M. ve Sabel, C. F.’ye göre esnek uzmanlaşmanın yeni bir üretim paradigması olmasının yanında bireyin yabancılaşmasının giderilmesine katkı sağladığı vurgulanır. Postfordist dönemde makinenin bireyin kontrolüne girmesi ile bireyin entelektüel ve fiziksel kapasitesinde gelişim yaşanmasının, başka bir ifadeyle, gelişen teknoloji ile farklılaşan taleplerin karşılanması için insan kaynağının yeniden yapılanmasının esnek uzmanlaşma ile sağlandığı ifade edilir.
Esnek uzmanlaşmanın olduğu örgütlerde, rekabet avantajı sağlamak amacıyla farklılaşmış piyasalar için farklı üretimleri yapmaya uygun işgücü istihdamının sağlanması ile değişen tüketim taleplerine yanıt verilir.
Çağdaş Yönetim Yaklaşımları'nda örgütlenmenin postfordizm ve esnek uzmanlaşma ile ilişkilendirildiği görülür. Postfordizm; tüketim taleplerinin esnek üretim ile sağlandığı, işgücü açısından ve makineleşmede esnek uzmanlaşmanın benimsendiği, bilgi ve iletişim teknolojilerinin esneklikle kullanıldığı bir üretim yaklaşımı olarak kabul edilir. Postfordist dönemin ve esnek uzmanlaşmanın özellikleri olarak; esnek ve yatay yapılar, niş pazarlar, yetenekli işgücü, yaratıcılık ve inovasyona yönelim, artan tüketim, örgütlenme, iş yapma ve işe alım süreçlerinin yeniden yapılanmaları sıralanabilir. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner