Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Cam Tavan Sendromu

Cam tavan sendromu, kadınlar ve azınlıkların örgüt içinde zirveye doğru ilerlemelerinin önünde durarak yükselmelerini önleyen, örgütün temel norm ve politikaları ile ilişkili engelleri ifade etmek için kullanılır. Cam tavan nedeniyle sözü edilen bireylerin, örgüt içindeki kariyer hedeflerine yönelik basamakları tırmanmalarının karşısında, görünmez ve yıkılması güç olan sınırların varlığı, potansiyellerini tam olarak sergilemelerine engel teşkil eder. 
Cam tavan sendromuna neden olan bireysel faktörler arasında; çoklu rol üstlenme, bireysel tercih ve algılar yer alırken, örgütsel faktörlerin; örgüt kültürü, örgüt politikaları, mentor eksikliği, informel iletişim ağlarına katılamama şeklinde sıralandığı görülür. Sözü edilen sendroma neden olan toplumsal faktörler ise; mesleki ayrımcılık, stereotipler ve önyargılar olarak ifade edilir. 
Cam tavanı kırma stratejileri arasında; kadınlar için kapsayıcı İK politikaları ve adil yetenek yönetimi tekniklerinin belirlenmesi, kadınların örgütlerde kalmalarının ve ilerlemelerinin önünü açan programların ve çalışma koşullarının geliştirilmesi, erişilebilir eğitim ve gelişim fırsatlarının kadınlar için sağlanması vb. sayılabilir. Sözü edilen stratejilerin izlenmesi ile kadınların örgütsel gelişime ve örgüt kültürüne katkılarının artacağı ve güçlenen örgütsel birliktelik ile örgüte ait performans kriterlerinde iyileşmeler yaşanacağı vurgulanır. 

Günün Kavramı

Determinizm

Belirlenimci dünya görüşü olarak nitelendirilen determinizm ile her olayın bir nedeni olduğu ve tüm evrenin nedensel yasalar tarafından yönetildiği belirtilir. Başka ifadeyle determinizm, başlangıçtaki koşul ve durumların sonraki durumlar üzerindeki belirleyiciliği ve evrensel yasalara bağlı öngörülebilirliğini savunan felsefi görüş olarak kabul edilir. Evrenin bugünkü durumu, fiziksel yasaların ve evrenin başlangıç koşullarının bir çıktısı olarak vurgulanan determinizmde, evrensel nedensellik ile her olayın evrensel yasalarla uyumlu yeterli nedenselliğe sahip olduğu savunulur. Başka bir ifadeyle determinizm ile tüm olayların belirlenmiş olduğunu kabul edilir.

Bunu Biliyor muydunuz?

Bürokrasi

Bürokrasi, rollerin, görevlerin, denetim ve yaptırımların hiyerarşi çerçevesinde tanımlandığı bir örgüt sistemidir. Bürokrasi, işgörenlerin sözü edilen kurallara ve ilkelere uygun olarak davranmalarını gerekli kılan ve eylemlerinden sorumlu olduklarını ortaya koyan bir çeşit örgüt yapısı olarak ele alınır. Bürokrasi, örgüt içi uzmanlaşma ile yapılan operasyonel görevler, departmanlarda gruplandırılmış işler, merkezi yetki, dar denetim alanı ve komuta zincirini takip eden karar alma ile karakterize edilir. 
Marx, K. tarafından ortaya konulan bürokrasi kavramı, toplumda egemen sınıfların çıkarlarına hizmet eden ve mevcut düzeni meşrulaştıran bir aygıt olarak ele alınır. Egemen sınıfın toplumun diğer sınıfları üzerinde uyguladığı hakimiyet aracı olan bürokrasi, örgütlerde ekonomik ve yönetsel sorumlulukları yerine getirmek için kullanılır. Weber, M. ise bürokrasiyi, büyük ölçekli örgütlerin daha etkili çalışmasını sağlayan bir örgüt sistemi olarak tanımlayarak, örgütlerin daha fazla değer yaratmalarına hizmet ettiğini ortaya koyar. Weber, M. örgütlerin büyüklüklerinin arttıkça daha bürokratikleşen bir yapıya sahip olma eğilimlerinin olduğunu ileri sürerek, ideal tip bürokrasinin, rasyonellik ve verimlilik için benimsenmesi gereken bir anlayış olduğunu belirtir. Weber M.’nin bürokrasi tarifinde işgörenlerin örgüt için gerekli olan beceri ve yeteneklerin toplamı olarak görülmeleri ile bir makine olan örgütün dişlileri haline geldikleri ifade edilir. Weber, M. bürokrasinin, sanayi toplumunun yaşam tarzına hizmet eden bir egemenlik anlayışı ve vazgeçilmez bir yönetim mekanizması olduğunu belirtirken, bireye daha özgür ve bağımsız bir anlayış sağlayan Aydınlanma Çağı ile çeliştiğini de ifade ederek, kavramın bireysel bir analiz perspektifinden değerlendirilmesi gerektiğini vurgular. 
 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner