Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

A ve B Tipi Kişilik

Bireylerin stresi algılamaları üzerine iki tip davranış özelliği sergiledikleri görülür. A tipi kişilik; rekabetçi, başarıya tutkun ve başarıyı miktar ile ölçen, aceleci davranarak zamanla yarışarak zaman baskısını hisseden, kendisi için yüksek beklentilere sahip, saldırganlık, düşmanlık, kızgınlık dürtüleri olan ve başkalarına güvenmeyen olarak betimlenir. Stres yaratıcı işler bu tip kişiliktekiler için yeterince bağımsızlık ve inisiyatif içermeyen işler olarak algılanır.
B tipi kişilik özellikleri arasında; açık, rahat, sakin ve esnek olma, hayatı basite indirgeyerek yaşama ve başarıya zamana içinde yapılan çalışma ile ulaşma yer alır. Kolay sinirlenmeyen, sabırlı, aşırı hırslı olmayan ve düzenli çalışan B tipi kişilikteki bireyler, yaptıkları işten zevk almayı bilen, kendinden ve çevresinden emin bireylerdir.

Günün Kavramı

Argyris, C.

Örgütler belirli hedeflere ulaşmak için geliştirilen işbirlikçi faaliyetler ile bireyler gibi olgunlaşma evreleri olan ve bireysel kısıtların üstesinden sözü edilen olgunlaşma evreleri ile gelebilen sistemlerdir. Örgütlerin devamlılıkları bireylerin örgütsel işbirlikçi faaliyetlere sağladıkları bireysel katkılar ile sağlanır. Argyris, C.’ye göre örgütün temel biçimsel özellikleri bireylerin olgunlaşmasında engel teşkil ederken kendilerini geliştirememelerine de neden olur. Argyris, C. işbölümü, önderlik, emir-komuta zinciri ve denetim alanı gibi temel örgüt ilkelerinin, olgun bireylerin nitelikleri ile örtüşmediğini belirtirken, örgüt yapılarının doğaları gereği bireylerin; özgün yanlarını baskılayarak, sosyal yönlerini kısıtlayarak ve yeteneklerini denetim altında tutarak yabancılaştıklarını savunur. Temel örgüt ilkelerinin olgun insanların niteliklerine zıt olmasının; çalışan tepkisi ile mücadele etme, işi terk etme, yalandan çalışma, vurdumduymazlık vb. sonuçlar doğurduğuna dikkat çekilir.
Argyris, C. deneylerinde, örgüt içinde bireylere yükselme ve serbest yetki kullanma olanağının verilmesi ile güdülemenin örgütsel amaçlara ulaşmada önemli rolü olduğunu ispat etmeye çalışır. Örgüt içinde sorumluluk alanları artan bireylerin olgunlaşarak, kendileri ve örgütlerine daha faydalı oldukları ifade edilir. Argyris, C. geliştirdiği Olgunlaşma Kuramı’nda, bireylerin örgütlere değil, örgütlerin bireylere hizmet etmelerini sağlama yolunda bir bilinç oluşturmanın daha önemli olduğuna vurgu yapar.

Bunu Biliyor muydunuz?

Beyin Fırtınası

Beyin fırtınası, grup üyelerinin, bir konu ile ilgili üretilen her türlü düşünceye araştırarak yaklaşmaları ve eleştirilerini, grubun tüm üyelerinin düşüncelerinin paylaşılmasına kadar erteleyerek, konuya yönelik mümkün olan en fazla sayıda farklı bakış açısı elde etmeleri olarak ifade edilir. Fikir yaratma süreci olarak kabul edilen beyin fırtınası, tüm seçeneklerin herhangi bir engelleme ve eleştiri olmadan özgürce öne sürülmesini teşvik eden bir uygulamadır. Genellikle bir masa etrafında bir araya gelinen beyin fırtınası grubunda ve grup lideri tarafından karar alınacak konu ile ilgili tanımlamanın yapılmasını takiben, konu hakkında fikirler geliştirilmeye başlanır. Bu süreç konunun eleştiriye izin verilmeden, en uç fikirlerin dahi duyulması sağlanarak çok sayıda fikir üretilmesini içerir. Grup lideri tarafından not edilen tüm fikirler grup üyeleri tarafından özgürce tartışılarak uygulama sonunda, oy birliği veya oy çokluğu ile seçilen fikir grubun ortak kararı olarak kabul edilir. Beyin fırtınası, her türlü soruna yeni ve yaratıcı çözümler getirmeyi sağlayan bir yöntem olarak vurgulanır.
Osborn, A. F.’a göre (1961) beyin fırtınası, belirli bir konuda çözüm arayışına yönelik yapılan grup tartışmasında yaratıcılığı arttırmak için kullanılan yöntemlerden biri olarak belirtilir. Çözüm önerisinin arttırılması ile söz konusu probleme ilişkin en uygun çözümü bulma olasılığının arttığına inanılmaktadır. 
Grup olarak çözüm üretme kapasitesinin yüksek olması inancı ile grup üyelerinin yaratılan farklı fikirlerden etkilenmeleri, üretilen fikirlerin grup üyelerinin mülkiyetinde olması ile sağlanan motivasyonun gruba olumlu yansıması beyin fırtınasının örgütsel verimliliği arttırdığına işaret eden göstergeler arasındadır. Beyin fırtınası, grup karar alma süreçlerinde, eleştiri olmadan fikir üretmeyi ve geliştirmeyi özendirerek, söz konusu üretilen fikirlerin iyileştirilerek sosyal etkileşimin sağlanmasına da katkı sağlar.
 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner