Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Demir Kafes

Bürokratik örgüt modeli, kurallar ve yasalara dayalı, rasyonel olarak işleyen, etkinlik ve verimliliğin maksimum ölçülerde gözetildiği örgüt modelidir. Buna ek olarak, sözü edilen modelin etkin hizmet üretmekle birlikte, bireysel yaratıcılık, özgürlük ve özerklik konularına yer vermeyen bir mekanizma olduğu vurgulanır. 
Bürokratik örgüt modelinde görev alanların örgütlenme gücünün kurbanı haline gelerek otomatik davranışlarının artması sonucu birey için olduğu kadar toplum için de bir “demir kafes” oluştuğu ifade edilir. Bürokrasiyi ideal bir yönetim aracı olarak tanımlayan Weber, M., gücün tek elde toplandığı bürokratik yapılarda görev alanların makinenin dişlileri gibi görünmeleri nedeni ile bir nevi “demir kafese” hapsedildiklerini belirtir. Başka bir ifadeyle, içinde görev alanlar açısından bürokrasinin demir kafesi andırdığı anlatılır. 

Günün Kavramı

Etnosantrizm

Etnosantrizm, etimolojik olarak Yunancada ulus anlamına gelen “ethnos” ve merkez anlamına gelen “kentron” kelimelerinin birleşiminden oluşur. Hayatın her alanında kendini gösterebilen bir olgu olan etnosantrizm öncelikle, grubun kendi kültürünü ve değerlerini merkeze koyarak diğer kültürleri değerlendirmek için ölçüt olarak kullanması şeklinde açıklanır. Başka bir ifadeyle etnosantrizm, bir grubun etnik kökeni sebebiyle sahip olduğu sosyal ve kültürel özelliklerin diğer grupların sahip olduklarından daha değerli olduğunu düşünmesi olarak ifade edilir. 
Grubun eşsizliği ve grup üyelerinin bağlarının kuvveti üzerinden yapılan değerlendirme ile farklı kültürlere ait grupların, içinde bulunulan grubun standartlarına ve değerlerine göre anlaşılmaya çalışıldığı görülür. Başka bir ifadeyle bireylerin diğerlerini, içinde bulundukları etnik grup veya kültürü merkeze alarak değerlendirmeleri sağlanır. 
Etnosantrizm ile grup üyelerinin üstün gördükleri niteliklerin doğrudan ve açık veya dolaylı ve net olmayan anlatımlarla ifade edilmesi ile ötekilik algısının yaratılarak toplumsal sorunların ortaya çıktığı görülür. Bu bağlamda, toplumsal sorun yaratan etnosantrik davranışlara örnek olarak; grup içi kayırma veya gruplar arası kışkırtma ve tahrik ile beslenen düşmanlık ve nefret sayılabilir. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Follet, M. P.

Follet, M. P.’nin, işgörenlerin yönetime katılmaları, çalışma barışı, örgütsel demokrasi, güç vb. konular üzerinde durarak Neo-Klasik Yaklaşım’a ait görüşleri savunduğu görülür. İşi, en iyi yapanların bileceklerini vurgulayan Follet, M. P., iş analizleri sürecine işgörenlerin dahil edilmelerinin önemine dikkat çeker. Buna ek olarak Follet, M. P., işgörenlerin iş hakkında sahip oldukları kritik önemdeki bilgi ve beceriler sebebiyle işle ilgili yetkinin işgörenlerde olmasını, yöneticilerin işgörenlere koçluk yapmasını önerir. Follet, M. P., etkili karar verme süreci açısından yöneticilerin işgörenlere katılım imkânı vermeleri, inisiyatif tanımaları ile işgörenlerin çalıştıkları örgüte katkılarının artacağını savunur.
Grup kavramına önem vererek, bireylerin kendi benliklerini grup içinde kazandıklarına dikkat çekerek, grupların kendi üzerlerinde denetim yapma kapasiteleri olduğunu belirten Follett, M. P. ortak sorumluluğun, gruplara sorumluluk verilmekle sağlanacağına dikkat çeker.  Yönetimi toplumsal bir süreç olarak tanımlayan Follett, M. P., güç ile yetki arasındaki ayrımı ortaya koyarak, gücün bireyin kendisinden kaynaklandığını, yetkinin ise işgal ettiği mevkiden geldiğini belirtir. Follet, M. P.’ye göre iyi insan ilişkilerinin, emir altında çalışma yerine birlikte çalışma izleniminin yaratılması ile oluşarak, tarafların birbirlerini daha iyi anlamları ile olası çatışmaların yapıcı sonuçlar ortaya çıkaracağını vurgular. Follet, M. P.’nin yetki ve güç konularının yanında, liderlik, çatışma ve koordinasyon kavramlarına katkı sağladığı görülür. 

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner