Yönetim Sözlüğü

Aranan Kavram

Demir Kafes

Bürokratik örgüt modeli, kurallar ve yasalara dayalı, rasyonel olarak işleyen, etkinlik ve verimliliğin maksimum ölçülerde gözetildiği örgüt modelidir. Buna ek olarak, sözü edilen modelin etkin hizmet üretmekle birlikte, bireysel yaratıcılık, özgürlük ve özerklik konularına yer vermeyen bir mekanizma olduğu vurgulanır. 
Bürokratik örgüt modelinde görev alanların örgütlenme gücünün kurbanı haline gelerek otomatik davranışlarının artması sonucu birey için olduğu kadar toplum için de bir “demir kafes” oluştuğu ifade edilir. Bürokrasiyi ideal bir yönetim aracı olarak tanımlayan Weber, M., gücün tek elde toplandığı bürokratik yapılarda görev alanların makinenin dişlileri gibi görünmeleri nedeni ile bir nevi “demir kafese” hapsedildiklerini belirtir. Başka bir ifadeyle, içinde görev alanlar açısından bürokrasinin demir kafesi andırdığı anlatılır. 

Günün Kavramı

Adhokrasi

Çok belirgin bir tasarımı olmayan, tüm birimler ve fonksiyonlar üstü faaliyet gösteren, sınırların asgari düzeyde olduğu, karmaşık ve dinamik bir çevrede kolayca büyüyebilen, büyük ölçeklere ulaşabilen, genel olarak genç veya orta yaşlı organizasyonlardaki yönetim anlayışı olarak ifade edilir. Adhokrasi; formal kuralların olmadığı, gücün sürekli el değiştirdiği, resmiyetin sınırlı olduğu, koordinasyonun ve kontrolün uzmanlar arasında biçimsel olmayan etkileşimlerle ayarlandığı, yaratıcılık, yenilikçilik ve değişimi desteklemek için tasarlanarak uyum sağlamaya teşvik eden, organik ve merkezi olmayan esnek bir yapıyı içerir. 

Bunu Biliyor muydunuz?

Fayol, H.

Organizasyon ve yönetim olgusunun kapsamlı olarak incelendiği Yönetim Süreci Yaklaşımı’nın Fayol, H. ile başladığı ifade edilir. Yönetebilmenin ayrı bir yetenek ve teknik olduğuna inanan Fayol, H., yöneticilerin fiziksel, fikirsel ve genel kültür yetenekleri, moral özellikleri, özel eğitim ve denetim nitelikleri bağlamında değerlendirme yaptıklarını ve sözü edilen değerlendirme sonucunda, organizasyonun alt basamaklarında yer alanların fiziksel, üst basamaklarda olanların ise fikirsel yeteneklere ihtiyaç duyduklarını ortaya koyar.
Fayol, H.’nin teori geliştirmek yerine yönetim pratiğine fayda sağlamayı amaçlayan modeller sunarak, üst düzey yönetimle ilişkili bir yönetim anlayışı geliştirmeye ilgi duyduğu anlaşılır. Örgütün temel işlevlerini göz önünde bulunduran Fayol, H.’nin, örgüt üst düzey yönetiminin; tahmin, planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol gibi kilit aktivitelerden sorumlu olduğunu belirttiği görülür. 
Fayol, H.’nin örgütün tamamını ele alarak, iyi bir örgüt tasarımı ve yönetim ilkeleri (işbölümü, yetki ve sorumluluk eşitliği, yönetim birliği, merkezileşme, hiyerarşi, emir-komuta birliği, disiplin, hakkaniyet, ücretlendirme, genel çıkarların bireysel çıkarlardan üstün olması, düzen, iş güvenliğinde denge, inisiyatif, moral güç) üzerinde durduğu görülür. Fayol, H.’ye göre bir örgütteki faaliyetler; “teknik, ticari, mali, muhasebe ve güvenlik faaliyetleri olarak sıralanırken, yönetimsel faaliyetlerin örgütün üyeleri aracılığıyla gerçekleştirilir.

Kelime Öner

Son Aranan Kavramlar

    Yeni Eklenen Kavramlar

    Kitap Öner